Hamilelikte Kabızlık Neden Olur?
Hamilelikte kabızlık problemi birden fazla nedenden kaynaklı olarak ortaya çıkabilen, gebelerin yarısından fazlasını etkileyen yaygın bir sorundur. (1) Gebelik süreci boyunca görülebilen kabızlık sorununun en önemli nedenleri şunlardır:
Progesteron Hormonu
Hamilelikte üretimi artan progesteron hormonu, bağırsak kaslarının gevşemesine yol açar. Bu etkiden kaynaklı olarak bağırsak hareketleri yavaşlar. Bağırsaklarda daha uzun kalan besinlerin içerisindeki su daha fazla emildiğinden dışkının kıvamı sertleşir. Bu durum dışkılamanın zorlaşmasına ve kabızlığa yol açabilir.2
Demir Takviyeleri
Gebelik sürecinde kansızlığın önlenmesi için kullanılan demir hapları, kabızlığın bir diğer nedenini oluşturur. Fazla miktarda demir, bağırsaktaki bakterilerin besinleri parçalamasını zorlaştırdığından kabızlığa yol açabilir. Bu nedenle daha fazla sıvı tüketmeye özen göstermenizde fayda vardır.1 2
Büyüyen Fetüs
Fetüsün büyümesiyle birlikte rahim ağırlaşarak bağırsaklar üzerinde baskıya neden olur. Bu durum bağırsakta besinlerin ilerleyişini yavaşlatarak kabızlığa neden olabilir.2
Hareketsiz Yaşam
Hamileliğin beraberinde gelebilen uyku eğilimi, enerji düşüklüğü, hareket etmede zorlanma gibi belirtiler gün içerisinde daha az hareket etmenize neden olabilir. Bu durum da sindirim faaliyetlerinin yavaşlamasına, sonuç olarak kabızlığa yol açabilir.2
Hamilelikte Kabızlık Nasıl Geçer?
Beslenme düzeninin gözden geçirilmesi, yaşam tarzı değişiklikleri gibi bazı uygulamalar ile hamilelikte kabızlık sorunu büyük ölçüde kontrol altına alınabilir. Hamilelikte kabızlık çözümü arayanlar için yapılması gerekenler şu şekilde sıralanabilir:
Lif Alımını Artırın
Kabızlığın önlenmesindeki en önemli anahtarı oluşturan diyet lifleri; meyveler, sebzeler, tam tahıllar, kuru erik, kuru kayısı ve hurma gibi besinlerden karşılanabilir. Bu besinlerle günlük ortalama 25-30 gram diyet lifi tüketmek, kabızlığın önlenmesinde oldukça etkilidir.1
Bol Su Tüketin
Hamilelik sırasında hem anne ve bebek sağlığı hem de sindirim sisteminin çalışma düzeni için yeterince su içmek oldukça önemlidir. Bunun için hamile bir kadının günlük su tüketimini iki katına çıkarması gerekebilir. Genel olarak hamilelik boyunca günlük en az on iki bardak su tükettiğinizden emin olmanızda fayda vardır.3
Egzersiz Yapın
Hamilelikte hareket etmek her ne kadar zorlaşsa da kabızlığın önlenebilmesi ve genel anlamda sağlık için düzenli olarak hafif egzersizler yapmak çok önemlidir. Tabii ki öncelikle hekiminize danışarak egzersiz yapmanızda sakınca olup olmadığını öğrenmeniz gerekir. Hekiminizin herhangi bir sorun görmemesi halinde gün içerisindeki hareketlilik seviyenizi artırabilecek yürüyüş, yüzme gibi bazı egzersizlere yönelebilirsiniz.2
Hamilelikte Kabızlık Normal mi?
Yukarıda da belirtilen nedenlerden dolayı hamilelikte kabızlık yaygın ve beklenen bir durumdur. Yapılan bazı çalışmalara göre her dört hamile kadından üçü kabızlık veya daha farklı bağırsak sorunları ile hamileliği boyunca karşılaşma eğilimindedir. Bu nedenle normal olarak kabul edilen kabızlık sorunuyla doğal yöntemlerle başa çıkmak en doğru yaklaşım olacaktır. Bunun için lif alımını artırmak, bol bol sıvı tüketmek, fiziksel aktiviteyi çoğaltmak ve hekime de danışarak kullanılan takviyeler varsa bunları tekrardan gözden geçirmekte fayda vardır.4
Hamilelikte Kabızlık Tehlikeli mi?
Çoğu anne adayı kabızlık sorununun bebeğini etkilemesinden endişe eder. Ancak böyle bir konuda endişe yaşamanıza gerek yoktur. Kabızlık ve yaşayabileceğiniz diğer bağırsak sorunları sizin kendi sindirim sisteminiz içerisinde gerçekleşir ve bebekte herhangi bir etki oluşturmaz. Anne adayının sağlığı konusuna gelinecek olursa, hamilelikte görülen çoğu kabızlık sorunu herhangi bir hastalığın belirtisi değildir. Fakat kabızlığın kontrol altına alınmadığı ve şiddetlenerek devam ettiği durumlarda anal fissür (makat çatlağı) gibi bazı sorunlara yol açabilir. Bu nedenle yukarıdaki önerilerle kontrol altına alamadığınız bir kabızlık sorununuz varsa hekiminize danışmanızda fayda vardır. Ayrıca şiddetli karın ağrısı, dışkıda kan veya mukus görülmesi gibi bir durum yaşıyorsanız farklı bir sağlık sorunu söz konusu olabileceğinden mutlaka bir sağlık kontrolünden geçmeniz gerektiğini unutmayınız.1 4
Hamilelikte Kabızlık Kaç Gün Sürer?
Hamilelikte kabızlık belirtileri değişen hormonal dengelerle birlikte ilk trimesterde ortaya çıkabilir ve gebeliğin tüm dönemlerinde görülebilir. Çoğu anne adayı hamilelikte kabızlığa anında çözüm arayışında olsa da bu dönemde risk oluşturabileceğinden reçetesiz satılan herhangi bir müshil veya dışkı yumuşatıcı ürün kullanımından kesinlikle kaçınılmalıdır. Bunun yerine beslenme planında değişiklikler yaparak lif ve sıvı alımını artırmak çoğu zaman kabızlığın birkaç gün içerisinde iyileşmesine yardımcı olur. Daha uzun süren kabızlık sorununda ise probiyotik takviyeleri gibi ek önlemler konusunda hekiminize danışabilirsiniz.
Siz de küçük beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri ile gebelikte kabızlık sorununuzu kontrol altına alabilir, bu süreci daha sağlıklı bir şekilde atlatabilirsiniz. Ayrıca “Kabızlık neden olur?”, “Hamilelikte probiyotik kullanımı”, “Bağırsak mikrobiyotası” gibi diğer konu başlıklarımızı da inceleyerek gebelik sürecinde sindirime ilişkin daha detaylı bilgiler edinebilirsiniz.
Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
